Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü araştırmacıları Dünya’dan 1336 ışık yılı uzaklıktaki Kepler-451 çift yıldız sisteminde iki adet gezegen keşfetti.
Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden Araş. Gör. Ekrem Murat Esmer, Doç. Dr. Özgür Baştürk ve Prof. Dr. Selim Osman Selam ile İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Aliş tarafından gerçekleştirilen bu araştırma ülkemiz bilim insanları tarafından gerçekleştirilen ikinci gezegen keşfi niteliğini taşıyor.
Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesinde bulunan 80 cm çaplı Prof. Dr. Berahitdin Albayrak teleskobu, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin 1 m çaplı T100 teleskobu ve İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nin Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Gözlemevi yerleşkesinde bulunan 60 cm çaplı teleskobu ile elde edilen ışık ölçüm gözlemlerinin yanı sıra Kepler ve TESS uzay teleskoplarının elde ettiği gözlemler de kullanılarak yapılan bu çalışmada, çift yıldızın tutulma zamanlarının analiz edilmesi ile Kepler-451 sisteminde daha önce keşfedilmiş olan bir gezegene ilave olarak Jüpiter benzeri iki adet gezegenin daha varlığı tespit edildi. Keşfedilen gezegenlerin çift yılıdz sistemi etrafındaki bir yıllarının (yörünge dönemleri) 43 gün ve 1800 gün sürdüğü hesaplandı, önceden keşfi yapılmış olan gezegenin yörünge dönemi ise 406 gün olarak güncellendi. Türk astronomlarca keşfedilen bu yeni gezegenler 1.76 ve 1.6 Jüpiter kütlesine sahip gaz devleri olup, sistemde 2015 yılında keşfedilen gezegene benzer kütlededir (1.86 Jüpiter kütlesi).
Araş. Gör. Ekrem Murat Esmer’in doktora tez çalışması kapsamında incelenen çift yıldız sistemlerinden biri olan Kepler-451 sistemi, yaklaşık 29300 oC yüzey sıcaklığına sahip altcüce türü bir yıldız ile 2580 oC yüzey sıcaklığındaki cüce türü bir yıldızdan oluştuğu belirtilirken bu sistemde görülen tutulmaların zamanındaki değişimler kullanılarak gezegenlerin keşifleri gerçekleştirildiği ifade edildi. Yapılan çalışmada toplamda üç gezegen barındıran bu sistemin kararlı yörüngelerde dolandıkları da tespit edildi.
Bu keşiflerin, çift yıldız sistemleri etrafında tutulma zamanlamasıyla keşfedilmiş 21. ve 22. gezegen olması bakımından da önemli olduğunu söyleyen araştımacılar; “Ayrıca, Kepler-451, Kepler-47’den sonra etrafında ikiden fazla gezegen keşfedilen ikinci çift yıldız sistemi olmuştur. Çalışma, TÜBİTAK tarafından Doç. Dr. Özgür Baştürk yürütücülüğünde sürdürülen 118F042 numaralı, “Zamanlama Yöntemiyle Ötegezegen Keşfi” başlıklı 1001 AR-GE Projesi kapsamında desteklenmektedir” şeklinde bilgi paylaştılar.
Kepler-451 sistemindeki gezegenlerin keşfinin açıklandığı bilimsel makale Oxford Üniversitesi Yayınları tarafından basılan “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” dergisinde de yayınlandı.
Makaleye erişim için:
DOI: https://doi.org/10.1093/mnras/stac357
arXiv: https://arxiv.org/abs/2202.02118
🌌🔭
Ankara Üniversitesi araştırmacıları Dünya'dan 1336 ışık yılı uzaklıktaki Kepler-451 çift yıldız sisteminde iki adet gezegen keşfetti. pic.twitter.com/D4QyJE3INr— Ankara Üniversitesi (@AnkaraUni) February 14, 2022
